Obrigas das Escolas Infantís na Protección da Infancia: Que Debes Saber
Sabías que as escolas infantís, para nenos e nenas de 0 a 3 anos, teñen importantes obrigas en materia de protección da infancia?
Todas as persoas, entidades ou organizacións que traballan con nenos, nenas e adolescentes no ámbito educativo teñen responsabilidades clave para garantir a súa protección, tal e como establece a Lei Orgánica 8/2021, do 4 de xuño, de Protección Integral á Infancia e a Adolescencia fronte á Violencia, máis coñecida como LOPIVI (artigos 30 a 35).
A Plataforma de Infancia de Galicia traballa para facilitar a labor do persoal nas escolas infantís, ofrecendo información e ferramentas que lles permitan crear entornos seguros (LOPIVI, art 3). O obxectivo é protexer aos máis pequenos da violencia e ofrecerlles axuda cando a necesiten.
A Infancia de 0 a 3 Anos é Especialmente Vulnerable
Os nenos e nenas de 0 a 3 anos, debido á súa etapa evolutiva e comunicativa, teñen unha maior dependencia das persoas adultas. Os datos son alarmantes: o 4,5 % das vítimas de violencia sexual ten entre 0 e 3 anos, e o 70 % destes casos provén do entorno familiar cando se trata de menores de 5 anos. Esta situación afecta de maneira directa ao desenvolvemento e benestar físico, psicolóxico e emocional dos pequenos.
As escolas infantís teñen un papel fundamental na detección precoz de posibles casos de violencia. Os profesionais destes centros son os que pasan máis tempo cos nenos e nenas, polo que é esencial que estes espazos sexan lugares seguros. Non só deben actuar se a violencia xa ocorreu, senón tamén estar preparados para identificala de maneira temperá.
Evitar prácticas abusivas nas escolas infantís, como forzar a inxesta de comida ou utilizar o castigo físico, é crucial para garantir un entorno de protección e coidado. Sabemos que os primeiros anos de vida son unha etapa clave no desenvolvemento, polo que o apoio e a atención adecuados son imprescindibles para minimizar o dano e evitar a revictimización.
¿Coñeces a LOPIVI? A Lei que Protexe á Infancia Fronte á Violencia
En 2021, España converteuse no primeiro país do mundo en aprobar unha lei específica para protexer aos nenos, nenas e adolescentes da violencia. Esta lei é coñecida como LOPIVI. A LOPIVI establece obrigas para toda a sociedade, non só para as administracións públicas, e abarca todos os ámbitos: sanitario, educativo, social, deportivo, xudicial, tecnolóxico, institucional e de ocio. Esta normativa implica a profesionais de servizos sociais, do sistema de protección, ás forzas e corpos de seguridade do Estado, ás empresas, entre outros.
A LOPIVI céntrase principalmente na prevención, promovendo unha cultura de bo trato que vaia máis aló da erradicación da violencia. Entón, cales son as obrigas e deberes para as persoas que traballan con nenos e nenas?
Obrigacións Xerais para a Protección da Infancia
As obrigas xerais establecidas pola LOPIVI inclúen:
- Comunicar ás autoridades competentes calquera indicio ou sospeita de violencia sobre un neno ou nena (título II LOPIVI).
- Exixir un certificado negativo do rexistro de delincuentes sexuais para todas as persoas que vaian estar en contacto con menores (artigos 57 a 60 LOPIVI).
- Formación e capacitación do persoal en materia de dereitos da infancia e adolescencia (artigo 5 LOPIVI).
No ámbito educativo, as obrigas son para todos os centros educativos, incluíndo a etapa de 0 a 3 anos. A LOPIVI establece que todos os nenos e nenas deben recibir unha educación adaptada ao seu nivel madurativo que inclúa a súa participación e o respecto á súa dignidade e dereitos. Isto implica ensinanzas para previr e evitar toda forma de violencia e discriminación.
Obrigacións Específicas no Ámbito Educativo
A LOPIVI (capítulo IV) tamén establece que todos os centros educativos deben:
- Elaborar un Plan de Convivencia que inclúa actividades de sensibilización e formación para a comunidade educativa, promovendo o bo trato e a resolución pacífica de conflitos.
- Supervisar a contratación de persoal dos centros educativos (artigo 32).
- Promover a formación en dereitos, seguridade e responsabilidade dixital (artigo 33).
- Aplicar e monitorizar os protocolos para a prevención, detección precoz e actuación fronte ás posibles situacións de violencia sobre a infancia (artigo 34).
- Implementar a figura do coordinador ou coordinadora de benestar e protección (artigo 35).