España necesita mellorar
España necesita mellorar na loita contra a pobreza infantil e na defensa dos dereitos dos nenos e nenas estranxeiros non acompañados.
Aumentar a inversión real destinada á infancia, incrementar de xeito progresivo a prestación por fillo e filla a cargo ou garantir os dereitos dos nenos e nenas extranxeiros non acompañados, son algunhas das recomencacións da Plataforma de Infancia de cara o «Examen Periódico Universal a España».
O Examen Periódico Universal (EPU) a España é un mecanismo do Consello de Dereitos Humanos das Nacións Unidas que se lanza cada cinco anos co obxectivo de mellorar a situación dos dereitos humanos nos 193 estados membros das Nacións Unidas. 42 Estados son revisados cada ano e reciben recomendacións do resto dos estados membros das Nacións Unidas. A principios de 2020 volverá a España e ata o 18 de xullo as organizacións da sociedade civil poderán enviar as súas recomendacións ao Alto Comisionado das Nacións Unidas para os Dereitos Humanos.
A Plataforma de Infancia preparou un documento que avalía o grao de cumprimento das recomendacións feitas ao noso país hai cinco anos, así como os novos retos para os nenos. Esta información foi desenvolvida a partir dun proceso de consulta coas 67 organizacións membros da Plataforma Infantil eo diagnóstico realizado pola organización para redactar o Informe Complementario do V e VI Informe de Aplicación da Convención sobre os Dereitos do Neno de Nacións Unidas.
No último exámen o Estado español acordou avaliar os efectos das medidas de austeridade sobre os nenos e catro recomendacións destinadas a combater a pobreza despois da crise económica, dando prioridade ás persoas que viven en extrema pobreza e aos nenos e tendo en conta a vulnerabilidade dos nenos migrantes no acceso a dereitos básicos.
Segundo a Plataforma de Infancia, aínda que houbo algúns avances nos últimos cinco anos para loitar contra a pobreza (como a creación en 2018 do Alto Comisionado para a loita contra a pobreza infantil, a Estratexia nacional para a prevención e loita contra a pobreza e a exclusión social ou o real decreto Marzo de 2019 que aumenta ligeramente o beneficio para os fillos dependentes), estas medidas son insuficientes.
Ademais, non se estableceu unha medida fundamental para avaliar os efectos das medidas de austeridade sobre os nenos, como a recomendación formulada polo Comité dos Dereitos do Neno das Nacións Unidas en España en 2018 sobre: a necesidade de especificar nos orzamentos públicos os elementos destinados aos nenos e nenas. O Goberno presentou un informe sobre o impacto infantil dos Orzamentos de 2019, pero finalmente estes non foron aprobados.
A taxa de risco de pobreza e exclusión social (AROPE) está diminuíndo desde 2014; porén, segue sendo un dos máis altos de Europa. A diferenza na taxa de pobreza en España entre as familias sen e con nenos, nenas e adolescentes é tres veces maior que a UE27. España inviste preto do 1,3% do PIB en políticas de protección infantil, cando a media europea sitúase no 2,4% do PIB.
«Temos altas taxas de pobreza infantil pero poucos investimentos para protexer aos nenos. A consecuencia é que, ademais de afectar o desenvolvemento e as posibilidades destes nenos e nenas, perpetúanse as situacións de pobreza e exclusión, herdando de pais a fillos «, explica Adolfo Lacuesta, presidente de la Plataforma de Infancia.
A Plataforma de Infancia recomenda ao Estado español que asine un pacto estatal no vindeiro prazo (2019-2020) que garanta o aumento progresivo do investimento real dedicado aos nenos e nenas, ata chegar á media europea (2,4% do PIB) e garantir a súa non regresión en tempos de crise económica.
Ademais, incrementar progresivamente a prestación de coidados infantís ata o 2022, tanto nos limiares, como para chegar, como mínimo, a todos os nenos con risco de pobreza (ata 100 euros ao mes). Isto beneficiaría a uns 2 millóns e medio de nenos e nenas e reduciría a taxa de pobreza infantil nun 18%.
No último EPU, España tamén recibiu varias recomendacións dirixidas á protección dos menores estranxeiros non acompañados. A Plataforma de Infancia considera que ningunha delas foi posta en práctica neste período, ea protección dos nenos e nenas estranxeiros non acompañados non está garantida.
As recomendacións da Plataforma de Infancia están en consonancia coas feitas polo Defensor do Pobo e polo Comité de Dereitos do Neno das Nacións Unidas: regulan o procedemento de determinación da idade por lei, absténdose de utilizar métodos médicos baseados na análise dos ósos e no exame da dentición pola súa inexactitude, considerar os documentos de identidade auténticos facilitados polos nenos e nenas emitidos polos seus consulados ou embaixadas, e garantir o dereito a ser oídos mediante a asignación dun representante legal e asistencia xurídica.
O documento tamén inclúe outras recomendacións como aumentar o investimento para garantir unha educación inclusiva de calidade e condicións iguais para todos os nenos e neas, aprobar unha lei global para acabar coa violencia contra as persoas menores de idade, mellorar os procedementos de identificación e atención de necesidades especiais dos nenos e nenas vítimas do tráfico ou para fortalecer mecanismos que aseguren o dereito a ser oídos.
