Madrid, 5 de xullo de 2023. Segundo os datos da última Enquisa de Condicións de Vida (ECV) 2023, a carencia material severa para os nenos, nenas e adolescentes en 2022 foi do 10,1 %, o dato máis alto desde 2008.

“La última Encuesta de Condiciones de Vida muestra que la carencia material severa se ha disparado en la infancia. En España, 1 de cada de 10 niños y niñas están en esta situación, niveles que casi duplican los de 2008” explicou Ricardo Ibarra, director da Plataforma de Infancia, na presentación do informe “Análisis de la Encuesta de Condiciones de Vida con Enfoque de Infancia 2023”.  

No 2022, ano que analiza a enquisa, o 34,6 % dos nenos, nenas e adolescentes non puideron saír de vacacións, o 16,1 % sufría as consecuencias da pobreza enerxética, o 7,4 % sufría a fenda dixital e o 5,9 % non comía proteínas de orixe animal polo menos cada dous días, indicadores que determinan carencia material severa. “Vivir en un hogar que no puede mantener una temperatura adecuada, tanto en invierno como en verano, no poder comer suficientes proteínas, no tener acceso a un ordenador o tablet o no poder irse de vacaciones afectan al pleno desarrollo de los niños, niñas y adolescentes” engadíu Ricardo Ibarra.

Segundo mostra a Enquisa de Condicións de Vida, no 2022, máis da metade de nenos, nenas e adolescentes, o 52,1 %, vivían en fogares con dificultades para chegar a fin de mes; o 25,6 % en fogares con dificultade ou moita dificultade e o 26,5% con certa dificultade. O grupo máis desfavorecido é o dos adolescentes de 13 a 18 anos, xa que o 34,9 % (taxa AROPE) están en risco de pobreza e exclusión social, o 31,4% dos nenos e nenas entre 4 e 12 anos e o 29,9 % de nenos e nenas entre 0 e 3 anos están tamén en risco de pobreza e exclusión social.  

España é o terceiro país da Unión Europea con máis taxa AROPE entre os nenos, nenas e adolescentes menores de 18 anos, só superado por Bulgaria e Romanía. 2,6 millóns de nenos, nenas e adolescentes, o 32,2 % da poboación infantil en España está en risco de pobreza e exclusión social. “Tener hijos supone un gasto medio de 672€ para las familias. Un gasto que, según se acercan a la adolescencia, se incrementa” explicou Ibarra “Es fundamental apoyar a las familias con hijos e hijas adolescentes. En esta etapa existe el riesgo de abandono escolar temprano, lo cual determina sus posibilidades de inserción laboral en el futuro y perpetúa la transmisión intergeneracional de la pobreza”.  

Os datos mostran que a infancia máis vulnerable provén de familias con menor nivel formativo. No ano 2022, 8 de cada 10 nenos, nenas e adolescentes con pais e nais só con estudos primarios estaban en risco de pobreza e/o exclusión social. Nesta mesma situación atopábanse preto da metade dos nenos, nenas e adolescentes con pais e nais con estudos secundarios. Outros factores que inflúen directamente no risco de pobreza infantil son a orixe dos proxenitores, ter un só proxenitor ou formar parte dunha familia numerosa.  

Segundo datos de Eurostat, España é o país da Unión Europea coa maior taxa de pobreza entre os nenos, nenas e adolescentes cuxos pais ou nais teñen orixe estranxeira (en especial extracomunitario). Segundo a Enquisa de Condicións de Vida 7 de cada 10 menores de 18 anos con proxenitores de orixe estranxeira están en risco de pobreza e/o exclusión social en 2022. Ademais, o 49,1% das familias monoparentais, o 45,9% dos fogares con tres menores de 18 anos e o 65,2% dos fogares con máis de tres menores de idade están en risco de pobreza e exclusión social.

“Nuestro país invierte poco y es poco eficiente en la lucha contra la pobreza infantil” explica Ibarra “España solo invierte el 1,6 % del PIB cuando la media europea se sitúa en el 2,5 %. Además, en 2022 las transferencias sociales sólo alcanzaron al 8 % de los niños, niñas y adolescentes y sólo lograron reducir la tasa de pobreza en 7,5 puntos, cuando le media europea está alrededor de los 16 puntos”. 

Existe unha relación directa entre as axudas á crianza e os niveis de pobreza infantil, polo que a Plataforma de Infancia propón crear unha axuda á crianza de carácter universal a través de deducións fiscais reembolsables no IRPF. Tamén propón apoios específicos ás familias monoparentais proporcionando un marco protector desde o primeiro fillo que se equipare ao que gozan as familias numerosas.  

 Outras propostas da Plataforma de Infancia enviadas aos diferentes partidos políticos para que os teñan en conta nos seus programas electorais son implementar cambios en acceso ao Ingreso Mínimo Vital, garantindo que alcanza aos nenos, nenas e adolescentes máis vulnerables, cuxas familias actualmente non poden acceder a el, ou aumentar o gasto público en bolsas e axudas a o estudo desde o 0,19 % do PIB actual ao 0,44 % do PIB en 2025. 

“Es fundamental luchar contra la pobreza infantil en todas sus dimensiones, por lo que, además de las medidas económicas, son necesarias políticas específicas dirigidas a paliar la pobreza energética, la brecha digital, la garantía de una alimentación saludable, el acceso al ocio y al juego, etc.” engadiu Ibarra.

Sobre a POIG

A Plataforma de Organizacións de Infancia galega (POIG) forma parte da Plataforma de Infancia estatal. Foi fundada no ano 2018 e agrupa a 36 organizacións que comparten o obxectivo de defender, promover e protexer os dereitos das nenas, nenos e adolescentes no territorio galego.